Leksionet
IA në zhvillimin e tregimeve
dhe para-produksionit
Leksioni 4:
Krijimi i tregimeve me IA.
Nga konceptet te skenarët
(Leksion praktik / demonstrim i drejtpërdrejtë)
1. Qëllimet e të mësuarit
Në fund të këtij leksioni, studentët duhet të jenë në gjendje:
Përdorimi i mjeteve IA
Të përdorin një mjet IA (p.sh. ChatGPT, Claude, Gemini, Sudowrite, NovelCrafter) për të:
  • gjeneruar ide tregimi nga një prompt i thjeshtë
  • kthyer një ide në logline, premisë dhe sinops të shkurtër
  • ndërtuar një „beat sheet" (lista e pikave kyçe dramatike)
  • nxjerrë nga „beat sheet" një listë skenash dhe një skenë skenari në format bazë
Kuptimi i dallimeve
Të kuptojnë dallimin mes:
  • ide/spark
  • premisë/logline
  • sinopsi
  • „beat sheet"
  • skenari (script)
IA si bashkëautor
Të përdorin IA si bashkëautor, duke:
  • ruajtur zërin e tyre si autorë
  • filtruar, selektuar dhe ristrukturuar materiale të gjeneruara nga IA në një rrëfim koherent
Praktika të mira
Të aplikojnë praktika të mira:
  • krijimi i një „Story Bible" / dosje reference për botën dhe personazhet
  • rishikim kritik i tekstit të IA
  • kontroll koherence të personazheve, botës dhe tonit
Agjentë IA dhe automatizim
Të kuptojnë si mund të përdorin agjentë IA dhe automatizim:
  • OpenAI Codex si extension në IDE (për automatizim të detyrave rreth shkrimit dhe organizimit të projektit)
  • Gemini 3 përmes Google Antigravity IDE (agjentë që planifikojnë dhe ekzekutojnë seri hapash)
  • mjete vizuale të automatizimit si n8n dhe OpenAI Agent Builder për ngritjen e „story pipelines"
2. Koncepte bazë që përdorim në leksion
IA (Inteligjencë Artificiale)
Sisteme kompjuterike që mund të gjenerojnë tekst, imazhe, zë etj. duke mësuar nga shumë të dhëna.
LLM – Large Language Model
Model i Madh Gjuhësor – model IA që gjeneron tekst dhe kupton gjuhë natyrore (p.sh. ChatGPT, Claude, Gemini).
Logline
Përmbledhje 1–2 rreshta e tregimit që përfshin protagonistin, konfliktin dhe shtysën dramatike.
Premisë
Ide e kondensuar themelore: „Çfarë ndodh dhe pse ka rëndësi?".
Sinops
Përmbledhje 0.5–1 faqe e tregimit nga fillimi në fund.
Beat sheet
Listë lineare pikash kryesore dramatike (beats) që e çojnë historinë përpara.
Story Bible
Dokument ku mbajmë shënime për botën, rregullat, personazhet, kronologjinë, lokacionet etj.
Mjetet që përdorim
3. Mjetet që përdorim në demonstrim
3.1. Modelet tekstuale kryesore (LLM)
1
ChatGPT (OpenAI)
Faqja zyrtare: https://chatgpt.com
Tutorial i rekomanduar (shkrim krijues):
Përdoret për: ide, loglines, sinopse, beat sheets, skena skenari, rishkrim.
2
Claude (Anthropic)
Faqja zyrtare: https://www.claude.com
Tutorial i rekomanduar:
Përdoret veçanërisht mirë për projekte të gjata (romane, skenarë të gjatë) falë kontekstit të madh.
3
Google Gemini
Tutorial i rekomanduar:
Përdoret për: brainstorming, sinopse, analiza të struktures, krahasime versionesh.
3.2. Mjetet e specializuara për tregime: Sudowrite & NovelCrafter
Sudowrite
Tutoriale të rekomanduara:
Fokus: roman, tregime, Story Bible, rishkrim paragrafësh, zgjerim skenash.
NovelCrafter
Tutoriale të rekomanduara:
NovelCrafter është më i ri dhe në shumë aspekte më i strukturuar se Sudowrite për:
  • organizim kapitujsh/aktësh
  • Story Bible shumë të detajuara
  • ndjekje të linjave të personazheve dhe timeline-ve
  • integrim të IA-s brenda një fluksi pune romani/skenari

Në kurs, kur themi „mjet i specializuar për tregime", nënkuptojmë Sudowrite dhe/ose NovelCrafter – studentët mund të zgjedhin cilin preferojnë.
3.3. Mjedise shkrimi / organizimi „klasike"
Jo domosdoshmërisht IA, por shumë të rëndësishme:
Në YouTube mund të kërkoni p.sh. „Notion for writers tutorial", „Scrivener for screenwriters" etj.
3.4. Agjentë kodimi dhe IDE inteligjente
1
OpenAI Codex (si shtesë në IDE)
Si shtesë në IDE (p.sh. VS Code, Cursor) për:
  • skripte që organizojnë strukturën e projektit (foldera për akte, skena, versione)
  • mjete të vogla eksporti (p.sh. sinops → PDF, beat sheet → Markdown)
  • integrim me Git
YouTube (kërkim i përgjithshëm i dobishëm):
  • „How to Use OpenAI Codex in VS Code" – kërkoni këtë frazë në YouTube për video të shumta praktike.
2
Google Antigravity IDE (me Gemini 3)
Tutoriale të rekomanduara:
Në kurs, Antigravity mund të përdoret (nëse është i disponueshëm për studentët) si:
  • mjedis ku agjentët me Gemini 3 krijojnë strukturën e projektit (folders, file templates)
  • shkruajnë skripte që automatizojnë pipeline-in e tregimeve
  • analizojnë dhe ristrukturojnë skedarët e skenarit
3.5. Mjetet e automatizimit të flukseve (workflow automation)
n8n
Tutoriale të rekomanduara:
Përdorim tipik në kontekstin e këtij leksioni:
Krijimi i një workflow ku:
  • studenti jep premisën në një formë
  • n8n thërret një LLM për loglines, sinops, beat sheet
  • i ruan rezultatet në Google Docs / Notion
  • studentit i vjen email me linkun e dokumentit
OpenAI Agent Builder
Dokumentim / guidë zyrtare:
Tutoriale të rekomanduara:
Mund të ndërtoni një agjent „Story Pipeline" që:
  1. Merr premisën nga studentët.
  1. Gjeneron disa loglines.
  1. Krijon sinops 1-faqësh.
  1. Gjeneron beat sheet-in.
  1. I ruan të gjitha në një dokument në cloud.
3.6. GitHub Agent HQ (opsional, për multi-agjentë kodimi)

Përdoret kryesisht në projekte inxhinierike për të drejtuar agjentë nga ofrues të ndryshëm (OpenAI, Google, Anthropic) brenda mjedisit të zhvillimit. Në kursin tonë është më shumë pikë referimi për të ardhmen, jo mjet që presim studentët ta përdorin menjëherë.
3.7. Mjete për film / skenar
LTX Studio
Faqja zyrtare: https://ltx.studio
Tutoriale:
Këto do të na duhen më shumë në leksionet e mëvonshme (storyboard, para-produksion vizual), por i përmendim që tani që studentët të kenë një pasqyrë të gjithë zinxhirit: nga ideja te filmi i gjeneruar me IA.
DeepStory
Faqja zyrtare: https://deepstory.ai
Tutoriale:
DeepStory është i specializuar për skenarë: e mirë për ata që duan të krahasojnë LLM-të e përgjithshme (ChatGPT/Gemini) me një mjet shumë të fokusuar në film.
Struktura e leksionit
4. Struktura e demonstrimit praktik
Ora ndahet në 3 blloqe:
Blloku A (30 min)
Nga shkëndija e idesë te logline + premisë
Blloku B (30 min)
Nga logline te sinops + beat sheet
Blloku C (30 min)
Nga beat sheet te një skenë skenari + rishkrim me IA

Materialet më poshtë janë udhëzues që ju t'i ndiqni hap pas hapi në kompjuterët tuaj.
5. Blloku A – Nga ideja te logline dhe premisë
01
Hapi 0 – Përgatitja e dokumentit
Në Google Docs / Notion / NovelCrafter / Sudowrite:
  1. Krijoni dokumentin „Leksioni 4 – Ushtrimi im".
  1. Shtoni seksionet:
  • Ide fillestare
  • Loglines
  • Premisë
  • Sinops
  • Beat sheet
  • Lista e skenave
  • Versionet e skenarit
02
Hapi 1 – Gjenerimi i 10–20 ideve të shpejta
Qëllimi: volum idesh, jo perfeksion.
Prompt shembull (anglisht):
You are a professional screenwriter. Generate 15 original short-film ideas (10–15 minutes) for a low-budget student production.

- Genres: drama, sci-fi or magical realism.
- Setting: contemporary European city.
- Each idea: 3–4 sentences, focusing on one main character, a strong central conflict and a visual hook.
- Avoid clichés and overused plots. Make them emotionally grounded and filmable on a small budget.
Detyrë:
  • Zgjidhni 2–3 ide që ju duken interesante.
  • Vendosni idetë në seksionin „Ide fillestare" dhe shtoni 1–2 fjali tuaja (pse ju intereson).
03
Hapi 2 – Krijimi i logline për idenë e zgjedhur
Prompt:
From this idea: [Vendos idenë tënde 3–4 sentences] Write 5 different loglines in film style. Each logline: 1 sentence, includes protagonist, goal, obstacle and stakes. Keep them simple and cinematic.
Praktikë:
  1. Zgjidhni 1 logline.
  1. Përktheni dhe rishkruajeni në shqip me fjalët tuaja.
  1. Kërkoni nga IA feedback:
Analyze this logline for clarity and dramatic strength. Suggest 3 improvements without changing the core idea: [Vendos logline-n]
04
Hapi 3 – Formulimi i premisës
Prompt:
Based on this logline, write a 2–3 sentence premise that clearly states:

- the situation,
- the main conflict,
- the thematic question (what the story is really about). Keep it simple and concrete. Logline: [Vendos logline-n]
Premisën e modifikoni derisa ta ndjeni si „deklarata kryesore" e tregimit.
6. Blloku B – Nga premisa te sinops dhe „beat sheet"
01
Hapi 4 – Sinops 1-faqësh (3 akte)
Struktura klasike:
  • Akti I: Vendosja (Setup)
  • Akti II: Përballja (Confrontation)
  • Akti III: Zgjidhja (Resolution)
Prompt:
Using the classical 3-act structure, write a 1-page synopsis (400–600 words) for this short film based on the premise below. Include:

- Setup (Act I): who, where, and what is the normal world?
- Turning point into Act II: what forces the protagonist to act?
- Rising conflict (Act II): 3–5 escalating complications.
- Climax (Act III): the decisive confrontation.
- Resolution: how the character and situation have changed. Keep it filmable in 10–15 minutes. Premise: [Vendos premisën]
Lexoni sinopsin, nënvizoni:
  • hyrjen në Aktin II
  • kulmin
  • ndryshimin e protagonistit
02
Hapi 5 – Kthimi në „beat sheet"
Beat sheet me 10 beat:
  1. Opening image
  1. Introduction of protagonist
  1. Inciting incident
  1. Decision to act
  1. First complication
  1. Second complication
  1. Midpoint shift
  1. Crisis / lowest point
  1. Climax
  1. Resolution
Prompt:
From this synopsis of a short film: [Vendos sinopsin] Create a beat sheet with 10 beats following this structure: [1–10 lista] For each beat write 2–3 sentences, very concrete and visual (what we see on screen).
03
Hapi 6 – Lista e skenave
Prompt:
Transform this beat sheet into a numbered list of scenes for a short film script. For each scene specify:

- INT or EXT,
- location,
- time of day,
- 2–3 sentences describing the main dramatic action. Aim for 8–15 scenes total. Beat sheet: [Vendos beat sheet-in]
Më pas:
  • bashkoni skena me të njëjtën lokacion/kohe
  • hiqni skena që nuk i shërbejnë konfliktit qendror
Në Sudowrite / NovelCrafter, këto mund të kthehen në kapituj/skena brenda projektit.
7. Blloku C – Nga lista e skenave te skenari konkret
01
Hapi 7 – Zgjedhja e skenës
Zgjidhni një skenë:
  • me konflikt të fortë
  • dy personazhe kryesorë
  • një vendndodhje të vetme
02
Hapi 8 – Drafti i parë i skenës
Prompt:
Write a first draft of this scene in standard screenplay format (INT/EXT, scene headings, action lines, dialogue). Scene description: [Përshkrimi i skenës nga lista] Guidelines:

- 2–3 pages maximum.
- Focus on visual action and subtext in dialogue.
- Keep dialogue concise and natural for a contemporary European setting.
- Do not introduce new characters or locations not present in the beat sheet.
Vendoseni draftin në dokument / NovelCrafter / Sudowrite.
03
Hapi 9 – Rishkrimi kritik me IA
  1. Nënvizoni dialogun klishe, monologët e gjatë, mungesat vizuale.
  1. Krijoni një checklistë personale (stil, ton, ritëm).
  1. Përdorni IA si redaktor:
Prompt:
Act as a script editor. Here is a scene draft: [Vendos skenën]

1. First, list the main problems in terms of dialogue, pacing and visual clarity.
2. Then, propose a revised version of the scene that:

- keeps my core idea,
- reduces clichés,
- strengthens subtext,
- preserves a grounded, European tone. Keep length similar.
Krahasoni versionin e IA me tuajin dhe krijoni një version „hibrid" që ruan zërin tuaj.
8. Integrimi i ideve të IA në rrëfimtari koherente
8.1. Parime
1. IA sugjeron, autori vendos.
2. Story Bible = e vërteta qendrore.
Mund ta mbani në NovelCrafter (https://www.novelcrafter.com), Sudowrite (https://www.sudowrite.com), Notion, etj.
3. Voice & Style Guide
Paragrafi që përshkruan stilin tuaj:
Prompt:
Here is my voice & style guide as a writer: [Vendos stilin tënd] When you generate or rewrite any scene for me, you must strictly follow this guide. If you deviate from it, at the end of your answer explain where and why you deviated.
4. Agjentët dhe automatizimi
Përdoren për pjesët rutinë (strukturë, formatim, ruajtje), jo për të zëvendësuar vendimet krijuese.
9. Flukse pune të rekomanduara
9.1. Fluksi minimal
(për të gjithë studentët)
  1. Shkruani spark-un vetë (2–3 fjali).
  1. Përdorni ChatGPT / Claude / Gemini për 10–15 ide.
  1. Zgjidhni një → logline + premisë.
  1. Sinops 1 faqe me IA + rishkrim manual.
  1. Beat sheet dhe lista e skenave.
  1. 1–2 skena kyçe me IA + rishkrim.
  1. Lexim në klasë / grup, feedback.
  1. Draft final ku IA përdoret vetëm si redaktor stilistik.
9.2. Fluksi i avancuar
(projekti master / film diplome)
  1. Përdorni Sudowrite + NovelCrafter si qendër organizimi (Story Bible, akte, kapituj, skena).
  1. Ndërtoni një agjent „Story Pipeline" me:
  • merr premisën
  • gjeneron loglines, sinops, beat sheet
  • krijon dokument në Google Docs/Notion
  • ju njofton automatikisht
  1. Përdorni OpenAI Codex në IDE ose Gemini 3 me Antigravity IDE (https://antigravity.google/) si „super-agjent" për:
  • skripte formatimi
  • konvertim Fountain → PDF
  • analiza strukture (p.sh. numër faqesh për akt, raport dialog/aksion)
  • krijim strukture skedarësh
  • gjenerim raportesh mbi skenarët
  • integrim me Git / dokumentim teknik
Detyra juaj
10. Detyrë pas leksionit
1
Zgjidhni një ide të re
(jo atë të punuar në klasë).
2
Kaloni të gjithë pipeline-in
ide → logline → premisë → sinops → beat sheet → lista skenash → skenë skenari → rishkrim.
3
Dorëzoni
  • dokumentin (PDF ose eksport nga NovelCrafter/Sudowrite)
  • një faqe reflektim:
  • Ku ju ndihmoi IA?
  • Ku e refuzuat IA dhe morët vendime ndryshe?
  • Çfarë hapi do t'ia delegonit një agjenti në n8n / Agent Builder në të ardhmen?
11. Burime të rekomanduara
(për t'u listuar në fund të kapitullit)
Teori tregimi / skenari
  • Syd Field – Screenplay
  • Robert McKee – Story
  • Blake Snyder – Save the Cat!
  • John Truby – The Anatomy of Story
Mjete kryesore dhe tutorialet e tyre
1
ChatGPT
ChatGPT Full Course for Writers…
https://www.youtube.com/watch?v=6DJ8gmIlWao
3
Gemini
The ONLY Google Gemini Tutorial You Need!
https://www.youtube.com/watch?v=KSk8SOob79Q
8
Antigravity IDE
How to Download and Install Google's AntiGravity…
https://www.youtube.com/watch?v=TWpy7v_DK9k
9
LTX Studio
Create an AI Film using LTX Studio
https://www.youtube.com/watch?v=TXCUNLtMELQ
10
DeepStory
HOW TO WRITE A MOVIE SCRIPT/STORY WITH DEEPSTORY AI
https://www.youtube.com/watch?v=qRzvIIkcLyg